Σάββατο 3 Μαρτίου 2018

Παναγίες της Μικράς Ασίας και της Θράκης


web statistics



Γιώργου Καζάνα
Προέδρου Ένωσης Μικρασιατών Φοιτητών
Παναγία η Τρυφώτισσα, από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης (Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Νικολάου Αλεξανδρούπολης).
Παναγία η Τρυφώτισσα (Τριφώτισσα), από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης (Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Νικολάου Αλεξανδρούπολης).
και για την ψυχή του ανθρώπου καθισμένη στα γόνατα της Υπερμάχου Στρατηγού,
πού ειχε στα μάτια ψηφιδωτό τον καημό της Ρωμιοσύνης,
εκείνου του πελάγου τον καημό σαν ήβρε το ζύγιασμα της καλοσύνης…
Γιώργος Σεφέρης, Ημερολόγιο καταστρώματος, Γ΄
1)    Παναγία η Τρυφώτισσα, από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης (Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Νικολάου Αλεξανδρούπολης). Την ιερά και θαυματουργή εικόνα του 13ου αι. μετέφεραν οι πρόσφυγες από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης μετά την Ανταλλαγη Πληθυσμων στην Αλεξανδρουπολη όπου εγκαταστάθηκαν και την εναπέθεσαν στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου. Η εικόνα είναι σπάνιας τεχνοτροπίας (ξύλινη ανάγλυφη εικόνα με επίστρωση από σπάνιες χρωστικές ουσίες – συνυπάρχουν δηλάδή σε αυτή ταυτόχρονα δύο διαφορετικές τεχνοτροπίες, ένας συνδυασμός γλυπτικής και ζωγραφικής) και από τις ελάχιστες ανάγλυφες εικόνες στον ορθόδοξο κόσμο. Μαρτυρίες προσφύγων ανέφεραν ότι η Παναγία η Τρυφώτισσα (ή Τριφώτισσα) αποτελούσε καταφυγή για τους ασθενούντες και επιτέλεσε πολλά θαύματα που αφορούσαν στη θεραπεία των ματιών αλλά και πολλές άλλες θεραπευτικές ευεργεσίες.    Η Παναγία ΜΗ(ΤΗ)Ρ Θ(Ε)ΟΥ Η ΤΡΥΦ(ΩΤΙ)ΣΑ, εικονίζεται σε χαμηλό ανάγλυφο, μετωπικά, στον τύπο της Οδηγήτριας, υποβαστάζοντας τον Ιησού Χριστό στο καλυμμένο με το μαφόριο αριστερό χέρι της, κρατώντας κλειστό ειλητάριο. Οι εκφράσεις των προσώπων, οι ευκρινείς πτυχώσεις των ενδυμάτων, οι φωτοσκιάσεις στα πρόσωπα και η παντελής έλλειψη κάθε επίπεδης επιφάνειας στις μορφές, μας δίνουν ένα τέλειο συνδυασμό γλυπτικής και ζωγραφικής της μεσοβυζαντινής περιόδου. Τα μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια της Παναγίας της έδωσαν το ασυνήθιστο επίθετο Τρυφώτισσα, επειδη συγκεντρώνουν επάνω τους όλη την ένταση της μορφής της και επειδή οι χριστιανοί της ευρύτερης περιοχής της Αίνου κατέφευγαν στην χάρη της όταν οι αντανακλασεις των ακτίνων του ήλιου πάνω στις πολλές αλυκές τους έβλαπταν την όραση.
2)  Παναγία Ατταλειώτισσα – Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ταύρου Αττικής. Οι χριστιανοί της Αττάλειας με ιδαίτερη ευλάβεια τιμούσαν τη Θαυματουργή Εικόνα της Παναγίας της Κύκκου – Τζίγκο Παναγιά, όπως την αποκαλούσαν με την τοπική προφορά – η οποία είχε τοποθετηθεί σε περίοπτη θέση στον ναό του Αγίου Νικολάου της Αττάλειας. Μετά την Καταστροφή, μεταφέρθηκε από τους Μικρασιάτες πρόσφυγες στον κυρίως ελλαδικό κορμό και από το 1929 βρίσκεται στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου του προσφυγικού Δήμου Ταύρου της Αθάνας, που κτίστηκε από τους Μικρασιάτες. Η περιοχή από Σφαγεία μετονομάστηκε σε Ταύρος, για να ενθυμούνται οι Ατταλειώτες, που εγκατεστάθηκαν εκεί, την μεγάλη οροσειρά του Ταύρου που περιβάλλει την Αττάλεια και όχι μόνον. Η πανήγυρις της «Τζίγκο-Παναγιάς» στον Ταύρο της Αθήνας γίνεται κάθε χρόνο την Κυριακή των Μυροφόρων όπως και στην Αττάλεια.
Οι Ατταλειώτες αρχικά γιόρταζαν την θαυματουργή εικόνα την 8η Σεπτεμβρίου, ημέρα του Γενεθλίου της Θεοτόκου. Κάποια χρονιά όμως, ξημερώματα Κυριακής των Μυροφόρων, ενώ γινόταν αγρυπνία στον ναό του Αγ. Νικολάου της Αττάλειας, η Παναγία θεράπευσε θαυματουργικά και κατέστησε απόλυτα υγιή μια κοπέλα εκ γενετής παράλυτη. Έκτοτε οι χριστιανοί την γιόρταζαν δύο φορές τον χρόνο. Μία φορά στις 8 Σεπτεμβρίου και άλλη μία την Κυριακή των Μυροφόρων, σε ανάμνηση του τελεσθέντος θαύματος.
Παναγία Προύσας Μικράς Ασίας – Iερός Nαός Εισοδίων της Θεοτόκου Σερρών.
Η Παναγία της Προύσας
3)    Παναγία η εκ Προύσας Μικράς Ασίας Ρόδον το Αμάραντον – Iερός Nαός Εισοδίων της Θεοτόκου Σερρών. Ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς Παναγίας πού σήμερα φυλάσσεται στό Ναό προέρχεται ἀπό τά περίχωρα τῆς Προύσας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, καί μετεφέρθη ἀπό τούς πρόσφυγες Μικρασιάτες μετά τόν ξεριζωμό τοῦ 1922 καί τήν ἐγκατάστασή τους στή νέα πατρίδα. Ἀπό τήν ἐγκατάσταση τῶν προσφύγων στήν περιοχή τῶν Σφαγείων της πόλης των Σερρών, μέχρι τό 1947 ἡ περίπυστος εἰκόνα τῆς Παναγίας φυλασσόταν στό σπίτι τῆς Δέσποινας Χιδερίδου, ὅπου πολλοί χριστιανοί τήν ἐπισκέπτονταν γιά νά τήν προσκυνήσουν. Τό 1947 σύμφωνα μέ ἀξιόπιστες μαρτυρίες πιστῶν, ἡ Κυρία Θεοτόκος ἐμφανίστηκε σέ μία δασκάλα καί τῆς εἶπε ὅτι ἦρθε ἡ ὥρα νά ἀποκτήσει τό δικό της σπίτι, ὑποδεικνύοντας ἀκριβῶς καί τό μέρος ὅπου σήμερα βρίσκεται ὁ Ναός.
Ἔτσι κτίσθηκε ὁ πρῶτος Ναός ἐξυπηρετώντας τίς λατρευτικές ἀνάγκες τῶν πιστῶν μέχρι τό 1967, χρονιά πού κτίστηκε ὁ δεύτερος Ναός. ὁ ὁποῖος ὅμως γκρεμίστηκε λόγω ρωγμών στήν τοιχοδομία. Το 1998 τελέσθηκε ὁ ἁγιασμός τῆς θεμελιώσεως του σημερινού ναού ὁ ὁποῖος εἶναι τρίκλιτη βασιλική μέ ὑπερῶο. Το 2003 πραγματοποιήθηκαν τά ἐγκαίνια τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ο οποίος εορτάζει πανηγυρικά στίς 21 Νοεμβρίου, εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου.
4)  Παναγία »Ρόδον τον Αμάραντον» εκ Σμύρνης (Παναγία η Σουλτάνα) – Ι.Ν. Αγίας Φωτεινής Πατρών. Η εικόνα της Παναγίας Ρόδον το Αμάραντον αγιογραφήθηκε στη Μικρά Ασία το 1890 και φυλάσσονταν στον ιστορικό και μεγαλοπρεπή Ναό της Αγίας Φωτεινής στη Σμύρνη (ο Ναός αυτός και το περίφημο κωδωνοστάσιο του ανατινάχθηκαν με δυναμίτιδα, από τους Τούρκους, μετά την καταστροφή του ‘22). Τη μετέφερε στην Αχαΐα ο Ιωάννης Αλεξανδρίδης, ο οποίος σήμερα δεν βρίσκεται πια εν ζωή, πνευματικό παιδί του αγίου ιερομάρτυρα και εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου.
Όταν κτίσθηκε ο ιερός Ναός Αγίας Φωτεινής στην Πάτρα, από τους πρόσφυγες της Αχαΐας, που έδωσαν στο Ναό το όνομα της Αγίας που θα τους θύμιζε τον ιστορικό Ναό τους στη Σμύρνη, ο Ιωάννης Αλεξανδρίδης δώρισε την εικόνα στον ιερό αυτό Ναό, όπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα. Στο Ναό αυτό διετέλεσε επίτροπος για πολλά χρόνια. Στο Ναό φυλάσσεται και άλλη εικόνα της Παναγίας καθώς και ιερό Ευαγγέλιο από το Ναό της Αγίας Φωτεινής στη Σμύρνης. Τα έφεραν οι ηρωικοί πρόσφυγες, με κίνδυνο της ζωής των, που προτίμησαν να κουβαλήσουν από τα μέρη εκείνα τούτα τα πολύτιμα πνευματικά κληροδοτήματα και όχι κομμάτια από την προσωπική τους περιουσία! Στον ιερό Ναό της Αγίας Φωτεινής Πατρών, υπηρέτησε ως πρώτος Εφημέριος αυτής ο πρόσφυγας Ιερεύς π. Κωνσταντίνος Αλεξίου, κεκοιμημένος πλέον σήμερα, ο οποίος είχε χειροτονηθεί Ιερεύς από τον Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης. Στην εικόνα ιστορούνται ακόμη ο Άγιος Αλέξανδρος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο Άγιος Αμφιλόχιος επίσκοπος Ικονίου, ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Γεώργιος, ο Προφήτης Ησαΐας, ο Προφήτης Δανιήλ και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Είναι «έργον Παύλου Σωτηρίου Καίσαρη εν Σύλλη» Μικράς Ασίας, όπου αναγράφεται και επιγραφή στην τουρκική διάλεκτο αλλά με ελληνικούς χαρακτήρες.
Όπως είπαμε εικονίζεται η Παναγία Ρόδον το Αμάραντον. Όλοι οι κάτοικοι της περιοχής όμως τη γνωρίζουν ως «Παναγία η Σουλτάνα», δηλαδή Παναγία Δέσποινα ή Παναγία πάντων Βασίλισσα.
5)  Παναγία Ξενια εκ Μικράς Ασίας (νυν αποκείμενη στην ομώνυμη Ι. Μ. του Πηλίου).
6)  Παναγία της Σμύρνης– Ι.Μητροπολιτικός Ναός Αγίας Φωτεινής Νέας Σμύρνης.
7)  Παναγία Οδηγήτρια εκ Μουγλών Μικράς Ασίας. Στον Ιερό Ναό Γενεσίου της Θεοτόκου (Παναγίτσα) Νικαίας που κτίσθηκε από Μικρασιάτες πρόσφυγες, φυλάσσεταιη ιερή εικόνα που έφεραν από τα Μούγλα της Μικράς Ασίας και εικονίζει την Παναγία στον τύπο της Οδηγήτριας.
8)  Παναγία η Αβασσιώτισα -Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Αγίου Στεφάνου Αττικής.
9)  Παναγία Οδηγήτρια – Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής Επταλόφου Αμπελοκήπων Θεσ/νίκης.
Παναγία Παραβουνιώτισσα
Παναγία Παραβουνιώτισσα. Την ιερά εικόνα έφεραν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες από τη Γαλλιμή του Μαρμαρά, που εγκαταστάθηκαν στην Ερέτρια της Εύβοιας.
10)   Παναγία Παραβουνιώτισσα, Ερέτρια Εύβοιας.
11)   Παναγία η Φανερωμένη Νέας Αρτάκης στην Εύβοια.
9499329c31f0d5be00cc204ee765afde
Παναγία η Βηματάρισσα- Λαγκαδάς Θεσσαλονίκης
12)  Στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου του Λαγκαδά, φυλάσσεται η Θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της Βηματάρισσας (15ος αιώνας), την οποία μετέφεραν οι πρόσφυγες από τις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολικής Θράκης και συγκεκριμένα από την περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών.
13)   Παναγία Ατταλειώτισσα – Γαλήνη Νάξου.
14)   Παναγία η Βουρλιώτισσα (Παναγία των Βρυούλων). Η ιερά εικόνα Της βρίσκεται στον Ι.Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Νέας Φιλαδέλφειας Αττικής. Η Ιερά Μονή Παναγίας των Βρυούλων βρίσκεται στην Πλ.Αμερικής στο κέντρο της Αθήνας με Ιερό Μετόχιο στον Ωρωπό Αττικής.
 Παναγία η Επίσκεψις  (από την Τρίγλια της Βιθυνίας Μικράς Ασίας)
Παναγία η Επίσκεψις (από την Τρίγλια της Βιθυνίας Μικράς Ασίας), ψηφιδωτή εικόνα του 13ου αι.
15)  Παναγία η Επίσκεψις (Θεοτόκος η Γλυκοφιλούσα) από την Τρίγλια της Βιθυνίας Μικράς Ασίας: ψηφιδωτή εικόνα- τέλη 13ου αι.- Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.
Η Θεοτόκος κρατεί τον μικρό Χριστό με το δεξί της χέρι, ενώ με το αριστερό Τον προτείνει στον θεατή και συγχρόνως Τον ικετεύει για τη σωτηρία των ανθρώπων. Το Θείο Βρέφος αγκαλιάζει τρυφερά τη Μητέρα Του ακουμπώντας το μάγουλό Του στο δικό Της. Ο συγκεκριμένος εικονογραφικός τύπος της Παναγίας, κατά τον οποίο τα δύο πρόσωπα αγγίζονται με τα μάγουλα, είναι γνωστός ως Παναγία Γλυκοφιλούσα. Ο τύπος αυτός προβάλλει τη μητρική ιδιότητα της Θεοτόκου και συγχρόνως τονίζει το ρόλο της ως προστάτιδας των ανθρώπων. Ως Μητέρα του Χριστού, εισακούεται από τον Υιό Της όταν Τον παρακαλεί για τη συγχώρεση του κόσμου. Αυτό το νόημα έχει και η επιγραφή της συγκεκριμένης εικόνας, που ονομάζει τη Θεοτόκο ΜΗ(ΤΗ)Ρ Θ(ΕΟ)Υ Η ΕΠΙCΚΕΨΙC, δηλαδή η σκέπη, η προστάτιδα.Η εικόνα έχει φιλοτεχνηθεί με την τεχνική του ψηφιδωτού. Πρόκειται για τεχνική με μεγάλο κόστος, που εφαρμόζεται σπάνια σε φορητές εικόνες. Το ξύλινο πλαίσιό της αρχικά πρέπει να έφερε πολύτιμη επένδυση. Στο κέντρο του κάτω πλαισίου διακρίνεται μια εγκοπή στην οποία προσαρμοζόταν στήριγμα για την περιφορά της σε λιτανείες, δηλαδή τελετουργικές πομπές στους δρόμους της πόλης. Τον υπόλοιπο χρόνο η εικόνα θα βρισκόταν σε τέμπλο ναού, ως δεσποτική, δηλαδή τοποθετημένη παραπλεύρως της Ωραίας Πύλης. Προέρχεται από την Τρίγλια της Βιθυνίας, κοντά στην Προύσα, και κατέληξε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο ως ένα από τα «Κειμήλια Προσφύγων», που έφθασαν στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922) και την ανταλλαγή των πληθυσμών (1923).
40Εκκλησιες (1).jpg
Η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (της Σαραντακκλησιωτίσσης) που μεταφέρθηκε από τις Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης στον προσφυγικό συνοικισμό της Θεσσαλονίκης ο οποίος έλαβε το ίδιο όνομα. 
16) Παναγία η Σαραντακκλησιώτισσα. Η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (της Σαραντακκλησιωτίσσης) μεταφέρθηκε από Θρακιώτες πρόσφυγες εκ της πόλεως Σαράντα Εκκλησιές της Ανατολικής Θράκης στον ομώνυμο νέο συνοικισμό που δημιούργησαν στη Θεσσαλονίκη. Αρχικά κτίσθηκε ένας μικρός ναός (που διατηρείται ως σήμερα) και αργότερα ανεγέρθηκε μεγάλος περικαλλής ναός όπου και φυλάσσεται η ιερή εικόνα. 
40Εκκλησιες (2).jpg
Ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις Σαράντα Εκκλησιές Θεσσαλονίκης (σε ανάμνηση του ναού των Σαράντα Εκκλησιών της Ανατολικής Θράκης).
17)   Παναγία η Γρηγορούσα, ναός των Ταξιαρχών – Πλάκα Αθήνας. Ο  πρώτος Ιερός Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών ήταν κατά την παράδοση κτίσμα του 9ου αιώνα μ.Χ. και καταστράφηκε από πυρκαγιά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.  Ανοικοδομήθηκε το 1922. Παλλάδιο του Ιερού Ναού των Ταξιαρχών είναι η θαυματουργή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, οικογενειακό κειμήλιο από τη Μικρά Ασία, η οποία αφιερώθηκε στον Ιερό Ναό το 1945. Έκτοτε πλήθος πιστών συρρέει με ευλάβεια στην Αγία Εικόνα, αποκομίζοντας γρήγορα ανακούφιση  στους ψυχικούς πόνους και θεραπεία στους σωματικούς, την επονόμασε «Γρηγορούσα». Το 1948 ο Ιερός Ναός χαρακτηρίστηκε ως Προσκυνηματικός και έλαβε την επωνυμία «Ιερό Προσκύνημα Παναγίας Γρηγορούσης – Παμμεγίστων Ταξιαρχών». Πανηγυρίζει την 8η Σεπτεμβρίου προς τιμήν της Παναγίας και την 8η Νοεμβρίου προς τιμήν των Ταξιαρχών.
7
Παναγία η Ρευματοκράτειρα ή Ρευματοκρατούσα από την Ραιδεστό Ανατολικής Θράκης. Την ιερά εικόνα μετέφεραν Θράκες πρόσφυγες από την Ραιδεστό Ανατολικής Θράκης στον Ι.Ν.Παναγίας Αχειροποιήτου Θεσσαλονίκης.
18)   Παναγία η Ρευματοκράτειρα ή Ρευματοκρατούσα από την Ραιδεστό Ανατολικής Θράκης —Θεσσαλονίκη (2 ιερές εικόνες: η μια στον Ι.Ν.Παναγίας Αχειροποιήτου και η έτερη στον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Θεσσαλονίκης).
19)   Παναγία η Φανερωμένη Νέας Ηρακλείτσας.
2016-08-25-11-14-07-1.png
Παναγία Φανερωμένη από την Ηρακλείτσα της Ανατολικής Θράκης στη Νέα Ηρακλείτσα Καβάλας.
20)   Παναγία η  Δημοκρανιωτίσσα ή Μεγαλομάτα – φυλάσσεται στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ακροβουνίου Νομού Καβάλας.
tumblr_ndt1uzprif1tchxkbo1_500
Παναγία η Αναστενάρισσα, η οποία έχοντας σωθεί από τη φωτιά που έκαψε την εκκλησία στο Κωστί της Ανατολικής Θράκης
21)  Παναγία η Αναστενάρισσα, η οποία έχοντας σωθεί από τη φωτιά που έκαψε την εκκλησία στο Κωστί της Ανατολικής Θράκης , έδωσε τη χάρη Της στους Κωστηλήδες να μπαίνουν στη φωτιά και να μην καίγονται (σήμερα φυλάσσεται στο Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας).
22)  Παναγία της Πέτρας, στη Νέα Πέτρα Νομού Σερρών. Η ιερά εικόνα Της μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες από την Πέτρα της Ανατολικής Θράκης το 1927 στη νέα τους πατρίδα – τη Νέα Πέτρα- που έκτισαν στο Νομό Σερρών. Οι πρώτοι κάτοικοί της έκτισαν και την εκκλησία της Παναγίας, όπου με προσέλευση πλήθους πιστών λαμβάνει χώρα κάθε Δεκαπενταύγουστο το προσκύνημα της Παναγιάς της Πέτρας.
Παναγία η Φανερωμένη Νέας Μηχανιώνας.
Παναγία η Φανερωμένη Νέας Μηχανιώνας.
23)   Παναγία η Φανερωμένη Μηχανιώνας (η αρχαία θαυματουργός Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου της Μηχανιώτισσας και Φανερωμένης, μεταφερθηκε εκ της παλαιας Μηχανιώνας της Κυζικηνής Χερσονήσου, που βρίσκεται στην Προποντίδα της Μικράς Ασίας. Οι πρόσφυγες μόλις έφτασαν στη νέα τους πατρίδα ξεκίνησαν το κτίσιμο ναού προς τιμήν της Θεοτόκου όπου και τοποθέτησαν την εικόνα Της. Ο παλαιος αυτός ναός εδωσε τη θέση του στον σύγχρονο μεγαλοπρεπή ναό, ο οποίος θεμελιώθηκε το 1975 και εγκαινιάστηκε το 1984. Η ετήσια πανήγυρις, με την οποία κάθε χρόνο στις 23 Αυγούστου γιορτάζονται τα εννιάμερα της Παναγίας, καθιερώθηκε ήδη από το 1927).
Παναγία η Φανερωμένη Νέας Μηχανιώνας
Παναγία η Φανερωμένη Νέας Μηχανιώνας
24)   Παναγία Γοργοεπήκοος της Σμύρνης, που φυλάσσεται σήμερα στην Ιερά Μονή Παναγίας της Γοργοεπηκόου Μάνδρας Αττικής.
Γύρω στα 1800 κάποιος μοναχός από το Άγιον Όρος ξεκίνησε να πάει στη Μικρά Ασία όπου υπήρχαν μετόχια αγιορείτικα, φέρνοντας μαζί του και αγιογραφημενες εικόνες για να τις πουλήσει. Μια από αυτές τις εικόνες, ποιος ξέρει με πόσες νηστείες και προσευχές αγιογραφημένη, ήταν της Παναγίας της επονομαζόμενης Γοργοεπηκόου (Γοργοϋπηκόου). Την εικόνα αγόρασε στη Σμύρνη μια οικογένεια ευσεβής, πού με τα χρόνια την έδινε πολύτιμη κληρονομιά σε κάθε πρωτότοκο. Έτσι ήρθε και στα χέρια της Ιφιγένειας.
Μία μέρα του 1907, όταν η Ιφιγένεια Αναπλιώτου ήταν βρέφος στην κούνια, όπως της διηγούντο οι γονείς της. συνέβη το έξης θαυμάσιο: Οι γονείς γευμάτιζαν στον κάτω όροφο του σπιτιού τους, όταν από τον επάνω όροφο, πού ήταν η κούνια με το παιδί, ακούστηκε ένας δυνατός θόρυβος που όλοι ξαφνιάστηκαν, ιδίως η μητέρα της Ελευθερία, πού φώναξε τρομαγμένη, μήπως της απήγαγαν το παιδί, και αμέσως έτρεξαν να δουν τι συμβαίνει. Η εικόνα μόνη της είχε κατέβει από το εικονοστάσι, που ήταν στο ίδιο δωμάτιο, και είχε σταθεί όρθια στο κιγκλίδωμα της κούνιας, ενώ το βρέφος κοιμόταν ήσυχο και αμέριμνο. Τρόμαξαν και φώναξαν τον ιερέα, έκαναν μια κατανυκτική παράκληση στην ΙΙαναγία και με δέος την έβαλαν πάλι στο εικονοστάσι. Αυτό το θαυμάσιο γεγονός το γιόρταζαν την μέρα κάθε χρόνο, στις 8 Σεπτεμβρίου, κάνοντας αγρυπνία στο σπίτι τους. Όταν το 1922 έγινε η Μικρασιατική καταστροφή και ο διωγμός, η οικογένεια της Ελευθερίας κατόρθωσε να περάσει στη Μυτιλήνη. Μέσα στα ελάχιστα πράγματα πού μπόρεσαν, όπως όλοι, να πάρουν μαζί τους, πρώτη ήταν η εικόνα αυτή της Παναγίας.
Στη Μυτιλήνη όπου εγκαταστάθηκαν, η μητέρα της Ιφιγένειας, Ελευθερία, κάθε 8η Σεπτεμβρίου γιόρταζε την Παναγία εις ανάμνησιν του μεγάλου θαύματος της στη Σμύρνη.
Μια χρονιά. 8 Σεπτεμβρίου, θα γιόρταζαν την Παναγία και όπως πάντα η Ελευθερία κατέβασε την εικόνα να την περιποιηθεί. Κάποια στιγμή, πού βρισκόταν σε άλλο δωμάτιο, φύσηξε δυνατός αέρας από το ανοικτό παράθυρο και σήκωσε το πετσετάκι που ακουμπούσε το αναμμένο καντήλι στο εικονοστάσι. Πήρε φωτιά μια άκρη και μεταδόθηκε η φωτιά σε όλο το δωμάτιο. Η Ελευθερία, καίτοι κάπως βαρόκοη λόγω της ηλικίας της, άκουσε κάποιους χτύπους. Απορώντας τι να είναι, βγήκε στη πόρτα, αλλά δεν είδε κανέναν. Οι χτύποι όμως συνεχίζοντο πιο έντονα, και τότε ανέβηκε επάνω και μόλις άνοιξε την πόρτα του δωματίου, πετάχτηκαν φλόγες και καπνοί. Ζαλίστηκε, δεν μπορούσε να αναπνεύσει και με κόπο μπόρεσε να φωνάξει τους γείτονες να σβήσουν τη φωτιά. Όταν τελικά μπόρεσε να μπει στο δωμάτιο, και έψαχνε με τα μάτια μέσα να διακρίνει κάτι στις φλόγες, πού ακόμα κρατούσαν. Αντίκρυσε την εικόνα της Παναγίας, ανάμεσα στις φλόγες και στους καπνούς την κοίταζε από μακριά,  με κείνο το γλυκύτατο της μειδίαμα, ανέγγιχτη από τη φωτιά, και από τους καπνούς ώστε να λάμπει έτσι όπως την είχε γυαλίσει η ίδια. Οι φλόγες την είχαν σεβαστεί, και μήτε ίχνος καπνού την είχε αμαυρώσει. Όλη η οικογένεια φύλαγαν και αυτό το θαύμα σαν πολύτιμο μαργαριτάρι στην καρδιά τους.
ΓΟΡ2.jpg
Η  Παναγία Γοργοεπήκοος της Σμύρνης που φυλάσσεται σήμερα στην Ιερά Μονή Παναγίας της Γοργοεπηκόου Μάνδρας Αττικής.
Τέσσερις Μοναχές ξεκίνησαν να κτίσουν ένα Μοναστήρι, Ησυχαστήριο. Τον Ιανουάριο του 1965 ήρθαν στην Αθήνα και έμεναν προσωρινά στο πατρικό σπίτι μιας εξ αυτών, στα Μελίσσια. Εκεί, εκτελούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, και συγχρόνως έψαχναν, για έναν κατάλληλο τόπο, για να κτίσουν σιγά-σιγά το Μοναστήρι τους. Τέλος, βρήκαν έναν τόπο στο Καπανδρίτι, τους άρεσε, και έδωσαν και μια προκαταβολή. Η σκέψη τους ήταν, να παραγγείλουν στο Άγιον Όρος μια Εικόνα της Παναγίας της Γοργοεπηκόου, στο όνομα της οποίας θα αφιέρωναν το Μοναστήρι. Μια μέρα, ήρθε να τις επισκεφθεί μια γυναίκα. Η Ιφιγένεια Αναπλιώτου. Αφού έμεινε αρκετά μαζί τους, σηκώθηκε να φύγει, λέγοντας: »Πρέπει να πηγαίνω, γιατί έχω να περάσω από την εκκλησία, να πάρω μια Εικόνα μου, πού την πήγα για τους «Χαιρετισμούς». Ξέρετε, μαθεύτηκε πώς είναι πολύ θαυματουργή, και μου ζήτησαν να την πάω, να την προσκυνήσουν. Αλλά την ξύνουν οι γυναίκες, και φοβάμαι, πώς θα μου την αλλοιώσουν». Μετά, τους διηγήθηκε, ότι την έφερε απ’ τη Σμύρνη. Ότι ήταν Εικόνισμα οικογενειακό, και από γενιά σε γενιά, ερχόταν πάντα στο πρώτο παιδί της οικογενείας, και τελευταία, ήρθε στα χέρια της. Οι μοναχές ρώτησαν σε ποια Χάρη της Παναγίας είναι η Εικόνα και εκείνη απάντησε πως είναι η Παναγία, η Γοργοεπήκοος. Μια αγαλλίαση και μια λαχτάρα πλημμύρισε την καρδιά, των τεσσάρων αφοσιωμένων μοναζουσών. Καθώς και η Μονή στο όνομα της Παναγίας Γοργοεπηκόου θα αφιερωνόταν, οι μοναχές ζήτησαν να την πάρουν να τη φυλάξουν αλλά η γυναίκα αρνήθηκε ευγενικά, και κείνες δεν επέμεναν. Αυτά, έγιναν στα μέσα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Προς το Πάσχα, τους στέλνει ένα μήνυμα, ότι θα τους δώσει την Εικόνα, όταν θα κτίσουν το μοναστήρι. Είπε ακόμα, πώς και κείνη πάντα ονειρευόταν να της κτίσει μία εκκλησία, αλλά δεν είχε την οικονομική δυνατότητα. Φαντάζεστε τη χαρά όλων, και πόσες ευχαριστίες έκαναν στην Παναγία, και στη Θεία Οικονομία οι Μοναχές, κατασυγκινημένες. Από τότε, πέρασαν μερικοί μήνες. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, το 1965, την παρακάλεσαν να τους δώσει, για λίγο, την Εικόνα, για να βγάλουν μερικές φωτογραφίες της, γιατί θα έκαναν την πρώτη τους υπαίθρια Λειτουργία, στο Καπανδρίτι. Την έδωσε ευχαρίστως και όταν πήγαν να την επιστρέψουν τους είπε: « Κρατήστε την».  Από κείνη την ευλογημένη ώρα, το Εικόνισμα της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Γοργοεπηκόου, βρίσκεται στα χέρια τους, και με την χάρη της και τη δύναμή της, κτίστηκε η Ιερά Μονή Μάνδρας Αττικής.
25)   Παναγία του Αγρού, Λεμεσού Κύπρου.
26)   «Ρόδον το Αμάραντον«, εντός του Ι.Π. Παναγίας Εκαντονταπυλιανής Πάρου.
27)   Παναγία Προυσιώτισσα στον Προυσσό Ευρυτανίας, προερχόμενη από την Πρόυσα της Μικράς Ασίας.
Η Πάντων Ελπίς
Θεοτόκος η Πάντων Ελπίς (Ι.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης Ιπποδρομίου Θεεσαλονίκης).
28)   Παναγία Η Πάντων Ελπίς , εκ Μικράς Ασίας – Ι.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης Ιπποδρομίου Θεεσαλονίκης. Αυτή η εικόνα της Παναγιάς ήρθε πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία χωρίς να έχει καταγραφεί ποιός την έφερε. Κανένας δεν γνωρίζει ποιό τέµπλο, ποιας εκκλησιάς, ποιου χωριού ή Μικρασιατικής πολιτείας ήταν κοµµάτι της. Την έφεραν πρόσφυγες από τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Πρόσφυγες ανώνυµοι την δώρισαν εδώ, σ’ αυτόν τον ναό παραδίδοντάς την σε τόπο ασφαλή και χέρια ευλαβικά. Σύμφωνα με μαρτυρίες γηραιών ενοριτών προέρχεται από τα Ταταύλα.
29)   Παναγία της Απολλωνιάδος Μικράς Ασίας, στον Ιερό Ναό Αγίας Κυριακής Αλεξανδρούπολης.
Παναγία η Φανερωμένη Θεσσαλονίκης
Παναγία η Φανερωμένη Θεσσαλονίκης
30)   Παναγία η Φανερωμένη Θεσσαλονίκης. Η ιερά εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης φυλάσσεται στον ομώνυμο Ιερό Ναό της Θεσσαλονίκης που έδωσε το όνομά Της και στην γειτονία της πόλης όπου ανεγέρθηκε, λίγο πιο έξω από τα βορειοδυτικά βυζαντινά τείχη.
Ο Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης άρχισε να κτίζεται το 1955 από τους κατοίκους της περιοχής, πρόσφυγες οι περισσότεροι από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Το 1961 ο ναός εγκαινιάστηκε και πήρε το όνομα του από την Εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης που ήρθε, πρόσφυγας κι’ αυτή, από το Αυδήμι, ένα χωριό στην περιοχή των Γανοχώρων της Ανατολικής Θράκης. Εκεί,  στον Πάνω Μαχαλά βρισκόταν η εκκλησία της Παναγίας. Το 1889 κάηκε η εκκλησία μαζί με αρκετά σπίτια της περιοχής και η εικόνα με θαυμαστό τρόπο σώθηκε και οι χριστιανοί τη βρήκαν πάνω σε ένα δέντρο. Όταν το 1914 οι Έλληνες των Γανοχώρων ήρθαν ωςπρόσφυγες στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, έφεραν μαζί τους και την θαυματουργή εικόνα. Στα 1920 έκτισαν ένα εκκλησάκι και εναπόθεσαν εκεί την ιερή εικόνα η οποία μεταφέρθηκε στον καινούργιο μεγαλοπρεπή ναό το 1961 (το πρώτο εκκλησάκι διατηρείται έως σήμερα και αφιερώθηκε αργότερα στις Αγίες Τρεις Μάρτυρες Αγάπη Ειρήνη και Χιονία που μαρτύρησαν επί Ρωμαιοκρατίας στην περιοχή αυτή της Θεσσαλονίκης). Ο ναός εορτάζει στις 23 Αυγούστου, στα εννιάμερα της Παναγίας.
31)   Παναγία η Σηλυβριανή. Η ιερά εικόνα της Παναγίας της Σηλυβριανής μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες της Σηλυβρίας της Ανατολικής Θράκης που εγκαταστάθηκαν στην Καβάλα και την εναπέθεσαν με ευλάβεια στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Καβάλας.
32)   Παναγία Κορυφινή. Η ιερά εικόνα της Παναγίας Κορυφινής προέρχεται από τη νήσο Καλόλιμνο της Προποντίδας – στη θάλασσα του Μαρμαρά – και μεταφέρθηκε από τους πρόσφυγες στη Νέα τους πατρίδα, τα Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, όπου και έκτισαν τον ομώνυμο Ναό για τα στεγάσουν την εικόνα Της. Εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.
Παναγία Καστρέλλα (Πυργαδίκια Χαλκιδικής). εκ της νήσου Αφθόνης της θάλασσας του Μαρμαρά
Παναγία Καστρέλλα (Πυργαδίκια Χαλκιδικής). Την μετέφεραν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες από τη νήσο Αφθόνη της θάλασσας του Μαρμαρά.
33)  Παναγία Καστρέλλα (Πυργαδίκια Χαλκιδικής). Toν 9ο ή 10ο αιώνα κατά την ταραχώδη εποχή της εικονομαχίας, σε μια ακρογιαλιά της γραφικής νήσου Αφθόνης της θάλασσας του Μαρμαρά και συγκεκριμένα στον ορμίσκο »Άσπρος Πούντος», βρέθηκε μια εικών της Θεοτόκου διαστάσεων 52χ70 εκατ. η οποία παριστά ταύτην να κρατάει στην αγκαλιά της το θείο βρέφος.
Πριν έναν σχεδόν αιώνα οι πρόγονοί μας άφηναν κάτω από την αδυσώπητη πίεση ιστορικών συγκυριών τα αρχοντικά τους και τις περιουσίες τους, για να έλθουν στην ελεύθερη Πατρίδα, την Ελλάδα. Μαζί τους δεν πήραν ούτε χρήματα, ούτε χρυσαφικά, ούτε άλλο τι πολύτιμο, παρά μόνον τα τιμαλφή της Πίστεώς μας: τις ιερές εικόνες και τα άγια λείψανα. Ήταν Δεκαπενταύγουστος του 1924. Πριν φύγουν, όλο το χωριό άναψε μεγάλη φωτιά στο κέντρο του Ναού των Παμμεγίστων Ταξιαρχών ώστε να μαυρίσουν οι τοιχογραφίες από τον καπνό, για να μην τις βεβηλώσει η τουρκιά. Κατόπιν πήγαν και κοινώνησαν «στού παπαδιού το σπίτι» και ύστερα κίνησαν για τον δρόμο της προσφυγιάς. Αυτοί ήσαν οι αληθινοί πρόσφυγες, διωγμένοι από τους Τούρκους.
Στα Ρωμαϊκά Χρόνια, στα όρια της περιοχής της σημερινής Ξηροκρήνης, πάνω από την σύγχρονη πλατεία Βαρδαρίου (όπου και η «Χρυσή Πύλη» τότε) και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Λαγκαδά και Αγίου Δημητρίου, τοποθετείται το μαρτύριο του Αγίου Νέστορα, μαθητή του Αγίου Δημητρίου.  Στην πρωτοχριστιανική και Βυζαντινή Περίοδο, ανεγείρονται στην περιοχή σημαντικοί ναοί. Στη συμβολή των οδών Λαγκαδά και Αγίου Δημητρίου, βρέθηκε χριστιανικός ναός του πρώτου μισού του 5ου αιώνα μ.Χ. που πιθανώς να είναι κοιμητηριακού χαρακτήρα και να συνδέεται με το μαρτύριο και τη μνήμη του αγίου Νέστορα ή των τριών αδελφών μαρτύρωνΑγάπης, Ειρήνης και Χιονίας. Ανασκαφές έφεραν επίσης στο φως άλλους δυο χριστιανικούς κοιμητηριακούς ναούς.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου